Сэтгэлийн ганганаа

Цагын хайрууд
Сүрэг холхиулж
Санаа гэгэлзүүлдэггүй Хатгина
Өвлийн зул сарын
Өглөөний нарнаар өлгийдөж
Буга намнаач гэсэн хатгина
Удмын улаан өвгөд минь
Ухаанаараа шинжиж
Ургаараа идээшсэн тоонот
Уран тансаг хангай
Уулсаараа нөмөрлөж
Усаараа эмжсэн өлгий
Одонд ойрхон энэ өвөлжөөг
Олон сайхан хүү
Олж төрсөн нь зол
Томоогүй багынхаа намтрыг
Тоглоомоороо бичиж
Торнисон минь аз
Хатгины өвөлжөөний
Харгуйн тоосыг би босгоно
Хатгина намайг тосно
Жил жилийн цаана үлдсэн
Жигжидийнх гэдэг айлын
Гал сэтгэлд үнэртэнэ
Хатгины хоёр толгой
Аав ээж шиг харагдана
Алаг зүрх чичэрнэ
Амар эрэн угтаж
Ахан дүүсийн...

Өглөөний нар
Өндөр уулын оройн
Шөнжин нэрж хоносон цэцэгний
Шүүдэр дунд гялбана
Аав үүрийн туяатай цуг
Өвөртлөн морьдсон дурангаараа
Адуугаа харж суухад
Алсыг татах шилэнд нь мишэлзэнэ
Нарийн тоосоороо тоглон айсуй
Адуун сүрэгтэй уулнаас туугдаж
Агтны туурайд туяа нь шижиртэн
Айл айлын хотонд ирнэ
Арслантай хорол тоононы
даага мялаан мандуутаа л
Аягатай айрганд мэлтэлзэн
дотроос халуу оргиулна
Амт нь хамраар сэнхийж
Алтан цацраг нь хацарт туяарахад
Илч нь эс бүхэнд нэвчиж
Исгэрэхэд дуутай хамт цацарна
Эх дэлхийтэйгээ цуг би
Нарыг мөнх тойровч
Илч гэрэлтэйгээ хамт наран
Намйг туж эргэнэ...

Үнэгэн шаргал говийн
Үүлэн хээтэй чулуун уул
Бартаат хангайн үзэсгэлэнтэй
Бага газрын чулуун уул
Хүрэн бүсгүйнхээ инээдийг
Цуурай татуулан дүнхийнэ
Хөөст атныхаа бөхийг
дуурайж тогтон ханарна
Намайг зорин очиход
Хангайн салхитай байл уу
Нар нь хөөрсөн хэдий ч
Хадан дундаа байл уу
Хулан ангам говьд
Хус яаж идээшээ вэ
Хайрганд шалбарам үндэс
Хаданд яаж шигдээ вэ
Сэтгэл баахан хөөрснөөс
Чангахан ярьсан юм сан
Сэрвэн бүлээн чулууд
Чагнаж байсан юм сан
Бага газрын чулуу нд
Шүлэгтэй харина гэж амалсаан
Баян говийнхоо ууланд
Сүүлд ирнэ гэж андгайлсаан
Олон зангүй говийхноос
Намраар ...

Гүүгээ барьмагцааа
Цайгаа аягалдаггүй Баянцагаан
Гүйцэд исээгүй айраг
Хүнд өгдөггүй Баянцагаан
Хуур барьдаггүй хүнийг
Нэрлэё ч байхгүй Баянцагаан
Хурдан моринд хорхойгүй эр
Нэг ч олдохгүй Баянцагаан
Өндөр Алтайхантай адил
Морио аргамждаггүй Баянцагаан
Өргөн талынхаа таананд
Мал нь аргамжаатай Баянцагаан
Үдийнх нь шар нар
Ажнайгаа хөлсөлдөг Баянцагаан
Үдшийнх нь цагаан сар
Айргаа исгэдэг Баянцагаан...

Бүргэдийн далавч зулай шүргэнэ
Бүрэнхий манан магнай дээр шивэрнэ
Хавцгай эмжсэн зам нарийн
Хазаар дарсан хүлэг омоглон
Алтаадын уулынхны унадаг морьд
Асган дээр босоо унасан унага
Тэнгэр харж өгсдөг Хацавчын даваанд
Тэнхээ сууж амьсгаа задарсан хүлэг
Том том цохио шиг сарлагууд
Толгой сэжлэн зогсох нь айл ойртосных
Үзэсгэлэнт хангайн хот айл
Үүдэн хоймрын зайнаас харагдана
Аргамжаатай морьд үүрсэх дуулдлаа ч
Айлуудын бараа дөрөөн дор бий
Өгсөж уруудан өдөржин зайсан
Өглөөний харгуй малгай дээр бий...

Хэлтгий өёөдсөн сарны хэлгийлсэн цагаан гэрэл
Хэцрүү өнхөрсөн нарны бадамласан шаргал туяа
Сэнжтэй хүрэн цохио шогширсон буурал мараа
Сэмжин хээтэй тэнгэр загасан амьтай цээл
Арын номин хангайн шил дээр байдаг юм
Амин хайрын чагтага дунд явдаг юм
Цаг цагын эргэлтэнд зулаа барьж мөргөё
Цай сүүнийхээ дээжээр цацлаа өргөж тахья
Ээлтэй цагаан өргөөгөөрөө мөнх тамгалж нутаглая
Эргэн эргэн төрж хуураа татан жаргая
Заамаа яраагүй өсөж эмнэг сургасан нас
Залбирал учралын гэгээтэй Хатгины шаргал харгуй
Занданшуулаагүй шарилтай Наймганы шар тал
Зад алт алагласан Цагаан чулуутын дэнж
Буя...

Алтаадын даваа-тэнгэрийн даваа!
Даваа өөд өгсөхөд
Бодонгийн хамар чихэн дээр тачигнаж
Бугын амьсгаа нүүрэн дээр пургина
Давааны овоо-сэтгэлийн овоо!
Дөрөө мултлахад
Хангарьдтай голын овоогоо
Ханан дугуй арван хоёр овоо тойрно
Хушны самар алган дээр унана
Хуруу түлэм рашаан хормой дор бургина
Үүлний цагаан салхи магнай хага ташна
Үрээхэн морины хөх мах чичирнэ
Тэнгэр нь өндөр хангайн даваан дээр
Тэрлэгэн дээл үрээ морьтой тэвдэж ирлээ
Уулын хүү унаган хүлэг хоёрын
Урт харгуйг л даган даган ирлээ
Буурал хангайн домог гэдэг домог!
Бууж тухлан сэтгэл задлахад
Аврага мог...

Сандуутай мод ыг сар нартай нь солгой аялсан
Сарлагийн шарыг салхи сөргүүлэн зайдалж унасан
Салан палан зангаар задгай дуу алдсан
Санаа цагаан эртэй Замын хүзүүнд уулзав аа
Олон жил ирсэнгүй дээ толгой сэгсэрлээ
Одоо таних хүн цөөрөө дөө шүүрс алдлаа
Алтаадын зун ч ногоон торго доо сэтгэл сэвэлзлээ
Аав чинь ч хүүгийндээ ирсэн дээ харц нь тогтлоо
Халуун шатахаас өмнө гээд гаансаа түрийлэв
Хайнзан гуай амьд золгоорой доо аминчлан хэлэв
Унасан буурин дээрээ хөрвөөгөөрэй ухаан нэмэв
Уулынхаа овоо дээр буугаарай хайр өгөв
Сандуутай модыг исгэрээд унтаа салхи сэрээсэн
Сарлагийн шараа давираад халхгар хан...

Энгэсэггүй цагаан ээж минь
дууны нугалаан дотор байдаг юм
Эгшиглээд л залууханаараа гунхалзана
Энгэрт унасан баярын нулимсны
Толин бөмбөлд ч сууж байдаг юм
Инээмсэглээд л сайхнаараа гялалзана
дулаахан сэтгэлийнхээ гол хойморт
дуунд мөнхөрсөн ээжийгээ залсан юм
Үнсүүлээд л хөтөлж явдаг юм
Өтөлж яваа өвөө ч гэлээ би
Өврөөс нь гараагүй нялх амьтан шүү дээ
Үргэлж мөөмөө хөхөж зүүдэлдэг юм
Энгэсэггүй цагаан ээж минь
дууны нугалаан дотор байдаг юм
Эгшиглээд л замбуулинг мэгшүүлдэг юм
...

Агаар сайхан байна
Онгоц өндөөр ниснээ гэж
Архангайд ирээд байна
Одоохон хүү нь очлоо гэж
Унаган нутаг ээж хоёртойгоо
Утсаар сая ярилаа гэж
Холбоон дээрээс ээж минь
Хоёр хөл газар хүрэхгүй шахам
Баярласандаа инээд алдан
Байдаг хурдаараа харьж яваа
Ээжийн урдаас дүү нар
Уралдан тосож оччихоод
Эхнийх нь гэрээдээ эргэж гүйхэд
Урдаас нь аав тосож байгаа
Утсаар ярьсан миний яриа
Ус нутгийнхнаар тарж байгаа
Наран дээр очоод ирж байгаа мэт л
Намайг тэд хүлээж байгаа
Алсын уулс зэрэглээн дунд
Тасарч нийлэн алхаж байгаа
Агаарйн хөлөг газардах зүг рүү
Тал талаасаа ирж яваа
Агаар сайхан байна
Онгоц...